Saterdag 24 Maart 2018

DIE DAG TOE 'N VROU GEBREEK HET

            Ek skryf oor spyt wat altyd te laat kom en daar is ‘n paar lesers wat verskillende opinies uitspreek. Denitia skryf die volgende hartseer stukkie en ek besluit om die gordyn so ‘n klein bietjie te lig. Lees gerus self en deel met my die seer van hierdie vrou.


Daardie  seer het my vandag by my motor se kattebak gevang. Ek het vir die hoeveelste keer uit die staatsaanklaer se kantoor gestap met dieselfde vrae as waarmee ek soveel keer al daar in is. My twee knapies was vandag saam, want dis skoolvakansie en ek het niemand om na hulle te kyk nie. Ek moet self. Ek het my loopraam opgevou en agter in my motor gelaai, iets het teruggespring en my links onder my oog getref. Dit was nie seer nie, maar net daar, net daar voor my oop kattebak en ten aanskoue van al die ander antwoord-honger vrouens, het ek my kop teen my loopraam laat sak en begin huil. Ek het my smart en frustrasie net daar begin uitsnik. Ek was in daardie oomblik nie net spyt nie, ek was verneder, alleen, moeg, hartseer, in pyn en ʼn leeftyd se seer het my daar oorval. 'n Swart vroutjie met ʼn baba op die heup het my kom troos en ek is skuifel-skuifel uiteindelik agter my motor se stuur in. My seuns het gepaai, met vuil vingertjies my hare gestreel en trane van my wange af "gesmeer". Ek het een ding geweet, al het ek niks nie en al mag ek dalk nooit gelyk kry met hierdie man nie is hulle soveel armer as ek daaraan toe, want wat ons het kan nie gekoop word nie. Liefde het die spyt vir eers stilgemaak in my. Liefde het hierdie keer gewen.


               “My vrou is stukkend, sy is ‘n koolkop,” sê hy oorkant my in die sitkamer. Ek gee ‘n kekkellaggie. Hy lag. Ons sit en kyk vir mekaar en lag. Daar is niks anders om te doen as om te lag nie.
               Hy kom nie nader na my toe nie. Hy sit daar asof in ‘n waas en staar na my. My hele hart roep uit na hom toe. Hy moet my help, hy moet iets doen sodat dit anders kan word, maar helaas, hy sit die sit van ‘n standbeeld. Een of ander tyd het hy opgestaan en geloop. Hy het my daar gelos om te sit...! Ek het sit en skud en ruk soos ‘n dier wat gif ingekry het en ek kon dit nie beheer nie.
               Here! Wat is aan die gang? Wat het dan nou gebeur? Waarom sit ek hier en ruk en skud? Die spuit wat die dokter my gegee het, het my amper laat glo dat alles nou weer in die haak is. Ek het vir ‘n uur of twee geglo dit was net ‘n bose grap, maar nou weet ek...
               Dink mooi, Denitia, dink net mooi wat het gebeur. Jy kon nog altyd ‘n plan gemaak het met enige probleem, reg? Jy is ‘n sterk vrou, Denitia, ruk jou reg, asseblief.
               O Here, ek is so moeg. Ek is so vaak dat ek my oë nie kan oophou nie. As ek net kan gaan slaap, Here. Nee! Jy kan nie gaan slaap nie, Denitia. Jy moet wakker bly, hoor jy vir my? As jy gaan slaap is dit klaarpraat met jou. Jy sal nie weer wakker word nie. Jy. Mag. Nie. Gaan. Slaap. Nie. Hoor jy vir my? Jy sal doodgaan as jy slaap, Denitia. Wie sal na jou kinders kyk as jy dood is? Toe, antwoord ‘n bietjie vir my? 
               Dink! Wat het vandag gebeur?
               Ek sit en kyk rugby. Kan jy nou meer – ek kyk rugby! Ek haat rugby, om die waarheid te sê, maar vanaand moet ek rugby kyk. Dit hou my wakker sodat ek nie doodgaan in my slaap nie.
               Die dag het soos enige ander dag begin, behalwe dat ek nie gaan werk het nie. Skoonsus het my afgegee om tandarts toe te gaan. Ek was nog nooit bang vir ‘n tandarts nie. Hoekom sou ek bang wees vir ‘n mens wat my moet help om van pyn ontslae te raak? Die feit dat ek hom nie ken nie het my ook nie gepla nie. Tandartse is professionele mense en die een is soos die ander, nie waar nie?
               Eintlik was ek baie in my noppies met myself dat ek uiteindelik so ver gekom het om die tandartsafspraak te maak en dan nog na te kom ook. My tand het my baie las gegee en ek het onnodige pyn verduur, maar soos dit is, stel ‘n mens mos maar sekere dinge uit as jy te besig is. Uiteindelik was ek nou op pad om myself ‘n groot guns te bewys, het ek gedink.
               Omdat dit my eerste besoek aan hierdie tandarts was, moes ek ‘n lywige vorm voltooi. Ek weet hoe belangrik dit is dat hulle alles moet weet, want sekere siektetoestande kan gevaarlike reaksies uitlok met al die verdowing wat die tandartse gebruik. Ek lys toe die hele spulletjie:
·         Kroniese hartversaking
·         Asma
·         Hoë bloeddruk
·         Chroniese Pankreatitis
Toe hy hoor dat ek vir laasgenoemde geen medikasie gebruik nie, het hy besluit dat die prosedure dan maar kan voortgaan.
               Dit is baie vreemd vir my dat hy sommer blindweg begin werk aan my. Wat van die hoë bloeddruk? Gaan hy nie my bloeddruk neem nie? Weet hy nie dat die verdowing my bloeddruk die hoogte in kan laat skiet nie?
               Hy het geen idee wat regtig met my tande aangaan, behalwe wat ek hom vertel het nie. Neem hy nie plate nie? Ek is verbaas hieroor, want is dit nie algemene praktyk om dit te doen nie? Hoe weet hy waar presies die wortel is wat hy moet verwyder en waar presies die hoof-are loop in my kaak?
               En tóg vertrou ek hierdie vriendelike tandarts. Bogenoemde gedagtes was vaagweg in my kop, maar dit het my nie werklik gepla nie – hy weet mos wat hy doen, dan nie? Vir geen oomblik was ek bang dat daar iets vrééslik sou gebeur met my nie. Nee, ek was gerus en ontspanne en tog te bly dat die tandpyn binnekort iets van die verlede sou wees.           
               Hy spuit my in. Stadig, soos hulle dit gewoonlik doen. Maar iewers hoor ek ‘n baie vreemde kraakgeluid in my kop. Wat sou dit wees? Wat klink so?
               “Mevrou, wil jy hê ek moet vir jou meer verdowing spuit?” vra hy opeens. Hy het reeds twee spuite verdowing gespuit teen daardie tyd en iewers het dit nou begin bloei. Die stoelassistent moet nou die bloed in my mond wegsuig sodat hy kan sien waar om te werk.
               “Nee, dankie, ek het nie nog nodig nie,” antwoord ek so ‘n bietjie verbaas. “Waarom vra jy dit?”
               “Jou asemhaling het skielik verander en ek het gedink jy het dalk pyn. Maar as jy reg is, kan ons voorgaan,” sê hy so effens onseker. Oor die bloeding is hy nie baie gepla nie. “Ek moes nou seker iewers ‘n aartjie getref het met die spuit...”
               Die res van die prosedure loop seepglad en gou-gou het hy die twee tande getrek. Dankie tog! Ek het vandag gedoen wat ek lankal moes doen. Waarom stel ‘n mens altyd alles uit?
               Die stomme dokter het nie eens ‘n bankrekening nie, kan jy dit glo? Ek is so haastig huis toe, maar ek gaan eers by die bank aan om kontant te trek om hom te betaal. Ek maak seker dat hulle weet ek gaan weer kom, want ek wil nog graag hê dat hy my tande so ‘n bietjie skoonmaak op ‘n later stadium.
               Ek voel effens dronkerig, maar dit is seker maar weer die bloedsuiker? Of dalk is dit my bloeddruk wat effens te laag is na die verdowing. Dit sal jou nou leer om nie te eet nie, Denitia! Hoe kon jy so onverantwoordelik wees? Jy weet tog dit laat jou sleg voel, ha? Tog, ten spyte van die feit dat ek nie lekker voel nie, ry ek gou bank toe om die geld te trek.
               “Mevrou, jy kan maar eerste gaan,” sê iemand in die ry vir my. Hoekom sou hulle my ewe skielik voor in die ry wil hê? Ek is mos nie oud nie? Die gedagtes maal deur my dowwe kop, maar ek is baie dankbaar vir die onverwagse bedagsaamheid. Ek voel nou regtig baie sleg – dit voel dan of my hart by my keel wil uitspring, man! En die naar, o liewe aarde, waarom is ek dan so naar?
               Ek vra vir die teller dat ek hierdie groot bedrag elektronies wil trek en sy sit die transaksie deur. “Teken asseblief hier, Mevrou.”
               Nee! Wat het dan nou gebeur? Met geen wil in die wêreld kan ek dit pen vat en teken  nie. Kom nou, Denitia, vat die pen en teken! Maar dit werk nie. Ek staan en staar na die verdwaasde teller. Ek kan nie teken nie. Ek kan nie die geld optel en in my beursie sit nie. Ek sien opeens dat my hand en arm geweldig ruk. Ek hoor ‘n vreemde geluid by my voete. Met die afkyk sien ek dat dit my een voet is wat klop, klop, klop op die vloer. Liewe Here, help my asseblief!            
               Kom, Denitia, wat is dit nou met jou? Klim in jou kar en gaan terug tandarts toe. Jy wil nie dat hulle jou daarvan beskuldig dat jy nie betaal het nie, wil jy? Kom nou, sien jy, jy is hier. Klim net uit en vra dat die man jou moet help. Hy sal weet wat om nou te doen.
               “Nee, Mevrou, die dokter is met ete. Hy is nie nou hier nie.” Sommer net so, ha? Nou wat nou? Huis toe? Dokter toe? Ek kan nie dink nie, man! Wat nou verder?
               My foon, ek moet my foon antwoord. Ontspan net en antwoord die foon. “Mevrou, Dokter het vir jou ‘n voorskrif vir pynstillers en antibiotika geskryf. Sal jy dit asseblief kom haal?” Is dit dan nie die man wat ‘n oomblik gelede met ete was nie?
               As my liggaam net wil ophou ruk en skud! As ek dit net kan beheer sal alles reg wees, ek weet.
               Ek moet die tandarts sien, asseblief. Ek dring aan ek wil en sal en moet hom sien. Hoe kan hy my so maak en net so los?
               O nè, jy skrik lekker, ha? Sien jy nou wat het jy gedoen met my? Gaan jy nou omdraai en loop of wat gaan jy nou doen? Kom, slim meneertjie, laat ons hoor wat jy nou gaan doen.
               “Mevrou! Genugtig tog. Jy moet dadelik by ‘n dokter kom,” dring hy aan toe hy my sien. Ek is verward, ek voel baie, baie sleg, maar ek klim in my motor en met my laaste wilskrag ry ek dokter toe terwyl die tandarts my volg in sy motor.
               Genugtig, as die ontvangsdame nou haar eie gesig kon sien! My hart klop (so voel dit vir my) teen honderde slae per minuut. My liggaam is besig om sy eie kop te volg en wil net al meer na regs op ‘n bondel trek. Ek probeer vir die ontvangsdame beduie dat ek asseblief dringend die dokter moet sien, maar ek weet nie hoeveel daarvan sy verstaan nie. Ek wil met haar praat, maar ek kan nie. Ek beduie na my handsak wat ek lomp op die toonbank neergesit het. Sy wil, wil so half ongeduldig raak, maar haal die klein blou kwitansie uit my sak uit. Dit help nie eintlik nie, want die tandarts het niks daarop geskryf wat enige aanduiding kan gee van wat nou hier voor haar staan nie.
               Die stomme tandarts hier langs my! Ek kan sien dat hy baie ontsteld is. “Dit raak net erger!” mompel hy by homself. En nou? Hy spring sowaar op en drafstap by die spreekkamer uit. Kan jy nou meer! Hy was kamma so besorg oor my, maar nou hol hy vir sy lewe. Ag ja...! Ek het hierdie man met my lewe vertrou ‘n uur of wat gelede, en nou? Hy los my net so om verder vir myself te sorg.    
               Ek lê op die klein bedjie in die dokter se spreekkamer – te ellendig om te praat. In my kop is soveel wat ek wil sê, maar ek is nie in staat om te praat nie. Ek weet ek moet hier uit voor vyfuur, want my kinders moet versorg word. Ek moet huis toe gaan, maar ek weet nie hoe om dit te sê nie.
               Soveel vrae, maar ek kan nie een woord uitkry om dit eens te begin antwoord nie. Dit frustreer my mateloos om so magteloos te wees. Onthou, ek is die een wat altyd plannetjies het om almal te help. Ek is die sterk een. Ek is die trooster, die helper, die ondersteuner. En nou? Wat nou? Selfs my liggaam wil nie na my luister en ophou ruk en skud nie.
               Ek probeer met die dokter praat, maar ek kan nie. Ek wys na my mond toe en probeer dit ‘n bietjie oopmaak dat hy kan sien. Die blou kwitansietjie word ook weer gewys sodat hy ten minste kan weet waarna om te kyk in my mond. My mond bloei nog al die tyd. My mond? Nee, dit is vir seker nie my mond wat bloei nie, dit weet ek. Maar wat dan anders? Die gedagtes is tot malwordens in my kop!
               “As ek net mooi kan kyk, Mevrou. Jou kake is so styf toe dat ek nie kan sien nie. Kan jy asseblief vir my jou mond ‘n bietjie groter probeer oopmaak?” Hy is baie geduldig, maar ek kom agter dat hy geweldig gespanne is.
               Hy grawe ‘n groot bol gaas wat swaar is van die bloed agter uit my mond uit. “Mevrou, jy het daardie verdowing direk in jou slagaar gekry. Dit is wat hierdie geweldige reaksie in jou liggaam veroorsaak het.”
               Ek lê daar op daardie bedjie en ek is besig om elke moontlike liggaamsfunksie te verloor, maar ek verloor nie my bewussyn nie. Dalk sou dit beter gewees het as ek bewusteloos was? Sou die spanning rondom my dan minder wees? Ek weet nie meer wat om te dink nie. Ek kan eintlik nie meer dink nie, voel dit vir my.
               Ek glo die dokter weet wat met my aan die gebeur is, maar hy is versigtig met sy uitsprake. Genadiglik help die inspuitings wat hy my gee dadelik! My liggaam raak rustig. Ek hou redelik op met bewe. Dankie, Here!
               “Mevrou, die twee spuite sal nou die uitwerking van die verdowing op jou liggaam kanselleer. Jy sal gou-gou beter voel, ek belowe vir jou.”
               Almal is baie goed vir my. ‘n Verpleegster is byderhand om my te help indien ek iets sou wou hê en sy maak seker dat ek gemaklik lê.
               Ek hoor hoe skakel iemand my ouers om my te kom haal.
               Die dokter kyk tevrede na my. Soja, die probleem is opgelos... Of is dit? As hy my huis toe stuur kan dit mos nie so erg wees nie, kan dit? Ek troos myself dat alles nou weer reg is. Dankie tog, amper was hier nou ‘n groot probleem.
            Is alles regtig nou reg? Waarom voel ek hier diep binne my hart dat alles glad nog nie reg is nie? Waarom voel ek soos ek voel?


Dit is drie jaar later. Sy het leer aanpas met haar lewe as Parkinson’s pasiënt. Dit gaan goed met haar. Dis net soms, soos gister, wat dinge ‘n bietjie te veel vir haar raak.

1 opmerking:

OUJAAR EN SY DINGE

  Die ure Nuwejaar toe stap nou vinnig aan. As Kersfees verby is, is dit asof die hele mensdom en die natuur skielik asem ophou … waarvoor? ...