OM 'N WENNER TE WEES OF NIE

Ek weet nie van jou nie, maar ek kan nogal so nou en dan vasval op youtube en my tyd erg verspeel daar. Nee, ek kyk nogal nie grappies en goeters nie, maar ek stry nie dat ek my tyd baie beter kan gebruik as om rond te blaai tussen die video’s nie.

In elk geval, so beland ek toe anderdag by Britain’s Got Talent. Hierdie spesifieke video is oor kinders wat uitsonderlike vertonings gelewer het en dan is daar mos daardie gesogte knop wat gedruk word sodat die goue vlokkies in hulle miljoene op die kunstenaar neerdaal.

Man! Hulle het my behoorlik in trane (regtig!) gehad. Die kind huil op die verhoog, die ouers huil agter die skerms, en soms huil die beoordelaars ook sommer saam. Great stuff!

En daar gaat my kop weer met my! Want, jy sien, dit is glad en geheel en al glad nie wat ooit in my lewe met my gebeur het nie. Ek het, soos elke ander kind of grootmens, mos ook my strewes en begeertes gehad, maar helaas ...!

Wenners! Daardie kinders is uit en uit wenners en verdien al daardie aandag en applous en pryse en wat nog alles. Is mos, ha? Dit is hulle goeie reg dat die ouers trots spog met hulle! Ek meen te sê, as jy goed is, is jy goed!

Maar hoor hier, wat van die enetjie wat ook na daardie einste kompetisie toe gegaan het met sterre in die ogies, maar wat nie verder as die eerste paar oomblikke van die eerste oudisie gekom het nie? Daardie enetjie wat huil-huil by Pa en Ma aangekom het? Ek vra jou: Wat van hom? Maak dit hom nie ook ‘n wenner omdat hy ten minste probeer het nie? Maar wie traak?

Maar die kompetisie daar gelaat ...

Ek hoor anderdag van ‘n man wat ‘n reus in sy bedryf is – hy is nou werklik sukses in hoofletters. Iemand maak die opmerking: Op skool sou jy dit nooit gesê het nie. As daar ooit ‘n bullebak en nikswerd was, dan was dit hierdie mens. O ja? En nou? Wat sê jy nou van hierdie einste niksnuts wat vandag by verre jou meerdere is? Want, jy sien, toe hy op skool was, het niemand omgegee dat hy soggens doodmoeg by die skool opdaag nie. Doodmoeg as gevolg van die pa wat homself elke dag besimpeld drink en niks vir niemand omgee nie. Het die Meneer of Juffrou ooit probeer uitvind waarom Seun so opstandig en mislik was? Ek glo nogal nie so nie, hoor.

Wat nou van die kind wat elke prysuitdeling wat bestaan het in twaalf jaar, bygewoon het in die hoop dat daar iewers ‘n prys na sy kant toe sal kom? Daardie kind wat elke nag, ná elke prysuitdeling, met leë oë in die donker dak lê en vaskyk met ‘n moedeloosheid wat so groot soos die heelal is? Dis nou daardie kind wat waaragtig hard probeer het, maar nooit goed genoeg is nie? Is hierdie kind nie ‘n wenner nie? ‘n Wenner wat, ten spyte van teleurstellings keer op keer, maar net weer en weer probeer het?

Wat van die pa en ma wat met ‘n gestremde kindjie straat af stap en almal oe en aa, maar so met die wegstap dan jy die Here dat so iets jou gespaar is? Weet ek en jy van die nagte van kommer en sorge, omdat hulle nie herwaarts of derwaarts weet met hierdie sonskynkindjie van hulle nie? En tog sal jy hulle nooit hoor kla of murmureer nie. Is hierdie ouers nie geregtig op erkenning en respek en bewondering vir die grootse werk wat hulle met hulle liefkindjie doen nie?

Wat van jou buurman met olie besmeerde hande en klere, wat daglank onder sy motor lê sodat hy asseblief tog net môre sy kinders betyds by die skool kan kry? Na my mening verdien hy ‘n medalje, in teenstelling met my en jou wat vroeg gaan inkruip en môre-oggend net die sleutel draai en woerts, daar gaat ons!

Wat van die antie wat elke dag van elke week van elke maand op die hoek van die straat staan en braaivleis verkoop? Het jy al vir haar gevra hoekom sy nie ‘n ander (en makliker) werk doen nie? Nee, ons loop liewers neus in die lug verby as om aandag te gee, nie waar nie? As jy die moeite sou doen, sou jy hoor dat haar man jare terug oorlede is en haar gelos het met vier klein kindertjies. Sy het geen opleiding nie en moes uitspring om die kinders in die skool te kan hou. Nou spaar sy geld om haar huis af te los en volgende is ‘n eie karretjie sodat sy nie so ver hoef te loop van die lokasie af nie. Ek haal my hoed af vir haar! Ek eer haar vir die onbaatsugtige werk wat sy lewenslank doen ter wille van haar kinders.

Ek kan vir ewig aanhou met ‘wat van die’ en ‘wat van daai’, maar ek dink jy verstaan nou my hart. Jy verstaan dat ek eintlik in opstand is teen enige pryse en ophemel en groot fanfare van enige aard.

Ek haat enige vorm van kompetisie en die gepaardgaande vergelykings wat daar sulke tyd noodwendig tussen mense getref word. Ek haat vandag eksamens en toetse in die skool met ‘n passie. Ek haat dit dat daar vir twaalf jaar op my rapport geskryf is dat ek nie goed genoeg doen nie ... goed genoeg vir wie? Goed genoeg volgens watter standaard? Goed genoeg om WAT mee te maak?

Ek weet vandag dat elkeen van ons, ja EK ook, ‘n wenner is. Die meeste van ons sal nooit ons name in die koerant sien of daar sal nooit goue vlokkies op ons neerdaal nie, nie waar nie? Ongelukkig glo ons dan ook later ons is nie goed genoeg nie en ons lewe dan maar ook met ‘n houding van ek is ook maar net hier ... waarvoor weet ek nie regtig nie.

Ek is net so baie, baie dankbaar dat ek iewers langs die pad geleer het dat ek niemand bly hoef te maak om ‘n wenner te wees nie. Ek weet, deur die genade van die Here, dat ek ‘n wenner in eie reg is.

Weet jy al dat jy ‘n wenner is?

Ek vra maar net.

JY VANG MY NIE 'N TWEEDE KEER SO NIE!

O lockdown, o lockdown!

Kyk, nou het ek alles gehoor en gesien. Ek het lanklaas so lekker gelag soos netnou.

Ek glo jy het so pas besluit dat jy as-ha-blieff nie nog een enkele storie of skryfsel of wat ookal oor die lockdown wil hoor nie ... ek ook, ja ... tot ek hierdie een met my eie ore gehoor het.

Jy sien, die storie begin eintlik toe die toemakery ‘n tyd terug begin het. Iewers in onse land is ‘n klein dorpie en die nuus trek baie ver en baie stadig voordat dit daardie dorpie se inwoners bereik. Soos met baie van ons, is daar ‘n vredevolle gesinnetjie waarvan die pa en ma saans ‘n ou rooietjie geniet. Maar, skade op skande! Hulle hoor toe eers van die toesluitery toe alles al klaar toe is.

Die ellende was hoog in die blom by daardie huis, hoor. Vroutjie was ontsteld dat geen een van haar goeie vriende haar gewaarsku het nie, maar helaas ...! Nood leer bid en van iewers af het hulle darem geholpe gekom vir een of twee aande se rooi plesier.

Hoor ons mos nou vanmiddag weer dat daardie selfde ou dorpie, saam met die res van die streek, natuurlik, alweer bot-, bot-, bottoe is saam met alles wat rooi is, natuurlik. Ek kry die tyding hier in die suide en skree ontsteld: “Bel die vrou in die klein dorpie! Bel haar dadelik!”

Ek gee ‘n uur of twee kans voordat ek vir vroutjie bel. Heigent hert! Ook maar goed ek was so opdringerig dat sy moet gebel word.

“Was jy by die bottelstoor?”

“Ja! Ek het opgestock.”

Ek sug verlig, want nou sal alles mos darem mooi glad loop in die twee weke wat volg, dan nie?

Sy vertel my van haar besoekie. “Ek kom daar en sien vyf ou vriende wat ek maande laas gesien het. Ons kuier daar in die winkel dat dit bars, hoor. Intussen moet die Mary agter die till ons goedjies opslaan. Nee, ons het lekker gekuier, hoor.”

Sy lag. Ek was die enigste vrou in die winkel – dis nou mos behalwe Mary, maar dit het my nie ‘n oomblik getraak nie.

Van langsaan van die winkel af, kom Ansie vervaard ingestorm. “Hei julle, gaan hulle die sigarette ook toesluit?”

“Nee, Ansie, jy is orraait, hulle sluit nie jou goed toe nie.”

Ansie draai in haar spore om en stap (dalk met ‘n klein bietjie vaster tred?) terug winkel toe om haar werk te gaan doen.

Mary vryf haar hande in genoegdoening saam. “So wraggies waar, vandag het ek die Dominee loshande gebeat, hoor. Kyk die karre voor my shop, en dan kyk jy die karre Sondag voor die kerk!”

In elk geval, met die rooies in die kar – nogal op die voorste sitplek! ry sy versigtig huis toe – hand op die kosbare rooi voggies sodat dit tog nie kap of dalk van die sitplek af rol nie, sien.

Sy onthou van ‘n vriend wat die vorige keer ook hewig in die nood was. Nee, hy is iewers op pad en die ontvangs is ellendig. Bel weer. En weer. Hy MOET weet dat hy moet sorg dat hy voor toemaaktyd by die dorp kom!

Ag ja, so sit vroutjie donkeraand by die huis met die goedjies nog altyd op die voorste sitplek van die motor. Want, jy sien, haar man is ook nie by die huis nie en sy maak nie daai bottel oop as sy alleen is nie.

Wat ‘n antiklimaks, ha?

DIE AAND VAN DIE POEDING

 Hulle hou vergadering vanaand. En hoor hier, dis nou glad nie ‘n hierjy se vergadering nie ... ek sê maar net sodat jy mooi kan verstaan. Daar moet groot, groot, groot goed bespreek word en onse voorsitter is behoorlik gegear daarvoor. Jy weet mos hoe dit gaan, ha?

Hy weet hy het te doen met ‘n klomp vroumense (en vroumense kan baie praat!) en hy sal reg van die begin af moet ferm optree om orde te hou tussen die spulletjie.

Dit begin glad nie soos hy dit beplan het nie! Dit gesels en deel nuus uit vir ‘n vale, want intussen was daar mos ‘n lockdown en die ou lotjie het mekaar (so voel dit vir hulle) jare laas gesien. Hy het dit dalk verwag, want hy laat dit begaan ... tot op ‘n punt, natuurlik.

Ons word tot orde geroep en hy kondig losweg die agenda aan. Ons moet ‘n spyskaart vir die week se Radiothon opstel en ons sal dit stap vir stap doen. “Hou asseblief by die punt,” word ons gemaan.

Alles het goed verloop, tot hulle die woord ‘poeding’ gehoor het. Jy ken mos ‘n klomp vroumense om een tafel? Elkeen het ‘n stuiwer in die armbeurs te gooi. Gou genoeg is daar ‘n paar lekker idees wat bespreek kan word en Meneer die Voorsitter skryf dat dit bars om by te hou.

Net een ding laat hom in die twyfel: "Hoe groot is daardie goedjies wat jy wil bak?"

Jy sien, ons het 'n manier van praat wat die manne nie altyd verstaan nie. Elkeen probeer verduidelik en voorbeelde gee van die hoe en die wanneer van daardie poeding. Uiteindelik het ons mekaar en ook ons voorman oortuig dat ons van dieselfde ding praat, al het elkeen 'n ander naam vir hom.

“Goed, dan is dit afgehandel. Kom ons praat oor die braaivleis,” kondig hy rustig aan. "Ek dink ons moet ..."

“Gaan ons vla oor die poeding gooi?” val een hom wreed in die rede.

Hy kyk skuins op. “Ons praat nou van braaivleis.”

“Maar ek wil net weet van die vla ...” kom dit selfvoldaan. (Ek meen te sê, dit is mos belangrik of daar vla op die poeding gaan wees, ha? Wie wil nou poeding sonder ‘n lekker vla’tjie eet?)

“Ja,” antwoord een. “Ons sal vla moet bedien saam met die poeding.”

“Goed, mense, die braaivleis ...” probeer ons voorman weer die leisels styftrek.

“Gaan daar dan net een poeding die hele tyd wees? Wat van ‘n lekker appeltert?”

Nou raak ons voorman so effentjies rooi om die kiewe. Hy sit sy pen neer en kyk ons die een na die ander in die oë. “Kom ons maak nou die poeding-onderwerp klaar, asseblief. Gaan daar een of twee poedings wees?”

Een probeer verduidelik: “Johanna gaan mos daardie goetertjies bak en dan ...”

Ongelukkig is die Johanna ter sprake nie teenwoordig nie, maar daar is wel ‘n Johanna saam met ons om die tafel. Sy skud haar kop heftig, want sy sal NIE daardie goed bak nie.

Voorman verduidelik dat dit die ander Johanna is wat gaan bak, en hierdie Johanna raak weer rustig.

Die voorstel van die appeltert? Ek sweer ek kan nie meer onthou nie, hoor. Maar dit maak seker op hierdie oomblik nie so baie saak nie.

“Goed mense, ek hoop ons is nou klaar met die poeding. Ons het nou drie poedings (hy noem al drie op en ook wie daarvoor verantwoordelik is) en kan ons nou maar voortgaan met die braaivleis?”

Almal knik instemmend en hy begin gewigtig sy saak oor die braaivleis stel: “Ons sal elke dag ...”

Iewers van die dwarste af kom ‘n huiwerige stemmetjie: “Ek weet ek gaan nou seker die verkeerde ding sê, maar ek wou nog weet van daardie poeding ...”

Chaos breek los! Meneer Voorsitter het die stryd verloor teen hierdie klomp Evas wat opsluit vanaand net oor poeding wil praat.

Iewers het hy toe wel gepraat gekry oor braaivleis en alles wat daarmee saam gaan. Ek glo stellig hy kon sin maak deur al die poedings heen, want aan die einde van die aand het hy darem nie vir my té poedingrig gelyk nie.

 

ONS SOEKIE JOU GELD BY ONSIE

Ek sit op hete kole. Gaan sy my nou antwoord op my sms? Elke kort-kort gryp ek die foon en kyk of daar nog nie ‘n boodskap is nie – so ál of ek dit nie sou hoor nie! Sowaar, as sy hierdie boodskap van my ignoreer, is dit klaarpraat met ons vriendskap.

Ek wil later winkels toe en my hare vra dringend aandag. Ek los vir foontjie op die kombuistafel en drafstap badkamer toe. Ek wag nou al so lank, wat is die moontlikheid dat die sms juis nou sal deurkom?

Maar ja! Ek het nie rekening gehou met my vriend Murphy nie. Ek staan koponderstebo en alles is nat, toe ek die foon hoor. Nee, tog man! Ek druk die hare ‘n slag met die hande om die ergste water uit te kry en maak vir die kombuis. So ver soos ek loop, drup die water op die vloer. Ekself is ook sopnat by die tyd wat ek met bewende hande die foon oop het en die boodskap kan oopmaak.

Maar helaas! Dis nie die een waarvoor ek gewag het nie. Dis my bank wat vir my ‘n aanmaning stuur. Ha-a, nie soos jy dink nie, hoor. Ek is nie oortrek nie en ek is ook nie laat met ‘n betaling nie. Ek weet in elk geval nie of jy my gaan glo as ek jou vertel waaroor hierdie ontydige aanmaning gaan nie.

Jy sien, ek het ‘n jaar of wat ‘n rekening by die bank oopgemaak. Op hierdie rekening word ‘n baie spesiale geldjie inbetaal. Dit is nie so gereeld nie, maar betaal word daar betaal. Nou het iemand (ek wens ek kon weet wie daardie iemand is!) besluit dat dit darem te lank neem voor ek weer ‘n slaggie iets inbetaal. Die gevolg is dat ek die volgende boodskap kry: U rekening sal gesluit word indien daar nie beweging is binne die volgende paar dae nie.

Wat? My rekening sluit omdat ek MY geld by HULLE bêre? Hoe werk dit?

Dink ek mos aan die ou dae toe ‘n bank nog ‘n bank was. Die bankbestuurder was min of meer die burgemeester van die dorp en die voorsitter van die skoolkomitee en hoof-ouderling op die kerkraad en ... en ... en! Belangrik met vrou en al, ja. En bewaar jou siel as jy opgekommandeer word om hom te gaan sien!

Op daardie dag het jy jou Sondagskepping aangetrek en jou hare laat doen. Jy het gesorg dat daar ‘n paar lekker stukkies vet tussen die gekerfde biltong is wat jy vir hom saamneem. Jy was gewapen met elke verskoning in die gids oor waarom jy ‘n week laat was met die betaling van dit of dat. Die sweet het ook nie ophou tap voordat die man nie tevrede agteroor gaan sit en sy breë glimlag vir jou gooi nie. Want sien, dis ‘n mens met invloed hier voor jou en jy moet tot op die einde respek betoon.

As hy net tot ‘n punt wil kom! Waaroor het hy my aangesê om hom te kom sien? Ek sweer ek weet nie van ‘n tjek wat gehop het nie ... of het daar? Wat anders kan dit wees? Waaroor anders sal hy my so dringend wil sien?

En dan, uiteindelik! “Mevrou, ons hier by die bank het mos die gewoonte om vir gewaardeerde kliënte ‘n klein geskenkie te gee so elke vyf jaar. Ek het na jou rekening gekyk en ek is regtig beïndruk met die manier waarop jy dit hanteer. Jy het nou wel nie gereeld geld inbetaal nie, maar jy het al ‘n allemintige bedraggie op die manier vergader.”

Jy kan my met ‘n veer om tik! Hier verwag ek die grootste ellende en wat kom kry ek? ‘n Geskenk? Omdat ek geld gespaar het? Sjoe, dis nou ‘n verrassing van ‘n ander aard, hoor vir my.

---

Nou vra ek jou met trane in my navy blue eyes, wat het intussen verander? Eens op ‘n tyd was dit goed en reg om jou geldjies by hulle te bêre, maar nou nie meer nie?

Dalk is dit die teken waarop ek al lank gewag het – sit die geld onder die matras en weet dit is veilig daar.

VINCENT VAN GOGH - MAL, OF BITTER ALLEEN?

Dis laat-laat in die aand en iemand deel die liedjie Vincent, dalk beter bekend as Starry, starry night. Behalwe dat dit mos ‘n hartroerende mooi lied is, is dit so al asof die woorde so ‘n soort van ‘n krapperigheid in die keel veroorsaak – so al asof jy skielik so half moet kug-kug om die ou gemoed te kalmeer, sien.

Ek weet nie van jou nie, maar al wat ek van Vincent van Gogh weet, is dat dit ‘n mal ou was wat sy eie oor met ‘n lemmetjie afgesny het. Hmmm, wys jou nou net, ha? Die meeste van ons het al daardie skildery met die woeste, donker lug met die helder oggendster en die klein, gesellige huisies in die dorpie daaronder gesien  – huisies wat nie bestaan het nie, maar vir hom die prentjie voltooi het.

Vincent was op daardie stadium in ‘n sielkundige inrigting om te (probeer) herstel van ‘n sielkundige probleem. Hy was alleen en het niemand en niks gehad om hom geselskap te hou nie. Selfs as hy buite die gebou wou gaan sit, moes ‘n chaperone hom vergesel. Hy mag nie in sy kamer geskilder het nie en moes noodgedwonge hierdie nagtelike prentjie skilder volgens dit wat hy onthou het.

Omdat hy daarvan gehou het om die objek wat hy skilder, voor hom te hê, het hy nie veel meer geskilder as wat hy deur die tralies van sy kamer kon sien nie. Hy het Starry night soveel as 21 keer geskilder en het, tragies genoeg, die eindproduk as ‘n mislukking beleef. ‘n Jaar later het hy selfmoord gepleeg daar in sy sel.

‘n Alleensiel met die begeerte na die warmte en liefde van ‘n tuiste ... ‘n afleiding wat ek maak omdat hy die huisies geskilder het met lig wat warm daaruit skyn in die donkerte van die nag.

‘n Mislukking in sy eie oë, daarom het hy maar liewer ‘n einde aan sy lewe gemaak.

Ai, en vandag? Vandag weet ‘n ieder en ‘n elk van daardie skildery wat hy so direk met die buise verf op die doek geskilder het. Sou hy tog net miskien ‘n klein bietjie meer van homself gedink het as hy dit kon beleef? Sou hy dalk, net miskien! ‘n gelukkiger lewe gehad het as daar iemand op hierdie aardbodem was wat aandag en liefde en waardering getoon het?

Dis nadat ek Vincent se storie gelees het, wat ek maar net weereens besef het dat ek dalk, miskien, per geluk, toevallig ... noem dit wat jy wil! iemand se lewe kan red ...

Net ‘n glimlag op die mees onverwagte oomblik, of ‘n oproep, of ‘n kort boodskap (net om liefdes ontwil nie ‘n prentjie wat ek forward nie!) kan dalk die wa deur die drif sleep.

Maar weet jy wat? Nog ‘n dag is verby en ek kon nie daardie voorneme van my gestand doen nie.

Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now

KWARANTYN BLY KWARANTYN, VRYWILLIG OF NIE

Jy hoor dit eers net hier en daar en as jy, soos ons, nie tv kyk nie en dus geen of baie min nuus kyk, is die nuus rakende die virus eintlik minimaal. Maar soos die dae – ure? – aanstap, hoor jy meer en meer daarvan, totdat dit sowaar AL is wat jy hoor.

Ek hoor jou sug! Ja, so wraggies sit ek ook my pen op papier oor die virus. Maar moenie te erg stress nie, jy gaan nie ‘n mediese verklaring kry of aanwysings hoe om dit vry te spring nie.

‘n Mens is mos ‘n snaakse ding, jong. Maar aan die ander kant, ek dink hierdie een eienskap deel ons met die diereryk ook: veg of vlug. Is mos so, ha?

In elk geval, toe die ding begin lyk of dit ernstig kan wees, raak my kop aan die hol. Kan ‘n mens iewers heen gaan om voorsorg te tref? Kan ‘n mens iewers ietsie kry om jou te vrywaar van die virus en sy nagevolge? Of nog beter: Kan ‘n mens iewers heen vlug om dit totaal en al te ontkom?

Op al my vrae was die antwoord negatief. Nee, Marthamaria, jy sit gestrand en jy sal moet face wat na jou kant toe kom. Want, jy sien, hierdie virus het nie gunstelinge of vyande nie – almal is gelyk voor hom ... president, straatveër, ma of pa of kind of ouma of oupa.

Ek soek na inligting en luister vraatsig na elke praatjie wat my meer ingelig kan laat voel. Dan begin ek die inligting sif en sif en sif. Nie almal praat die waarheid nie en nie almal bedoel dit ewe goed met die mensdom nie. Luister, Martha, en dink mooi voordat jy jou move maak.

Die slotsom waartoe almal kom, is vrywillige isolasie. Hmm, dit klink darem maar te maklik, ha?

Maar dis regtig so – bly by jou huis en wees rustig.

My geliefde met wie ek al (byna) lewenslank getroud is, is baie sinies oor die hele storie en laat hom nie sommer op hol jaag nie. Dis sekerlik waarom ons twee moes trou – die een hou die ander so ‘n bietjie in toom, sien. Dis nou veral waar dit by die emosies kom. Hierdie ekke is ‘n ander een met gevoelens wat soos warrelwinde kan swiep deur die hart sodat jy teen vanaand stokflou en ooreis op die bed neerslaan. Nie omdat jy so hard gewerk het deur die dag nie, maar oor alles wat in jou kop gebeur het heeldag lank.

Ek wil nie ‘n lang storie van die storie maak nie, want niemand het tyd om nou stories te lees nie. Almal is te besig om die virus dop te hou, sien.

Wat ek toe vanoggend ervaar, is hierdie groot vrede en rustigheid oor alles. Dink ‘n bietjie mooi oor wat aan die gebeur is en jy sal saamstem met my.

Om vrywillig of onwillig by die huis te bly, dwing jou terug na jou binneste toe. Jy word, vrywillig of onwillig, gekonfronteer met hulle wie die naaste aan jou is. Daar is nie plek vir buitestaanders nie, want elkeen van hulle word ook terug huis toe gedwing.

Hmm? En nou? Nou is dit ek en my naaste liefdes en my eie gedagtes. Skielik jaag niemand meer vinnig hiernatoe of daarnatoe nie. Jy word gedwing om stil te raak en te fokus op die dinge hier by jou ... dis amper of die buitewêreld nou nie meer bestaan nie, ha? Dis nou nie asof ek volstruispolitiek beoefen nie, maar as ek nie meer strate toe kan gaan nie, kan hulle mos net sowel nie meer bestaan nie.

Waaroor gaan my hele relaas dan nou eintlik?

Maar net dit: Ek is stil en rustig in my eie nessie. Ek het skielik baie meer tyd om my dinge te bedink en my geliefdes sommer dubbeld lief te hê. Ek het selfs genoeg tyd om jammer te voel vir die ‘wilde perde’ daarbuite wat glo hulle kan nie lewe as hulle nie rondjaag en rondkuier nie.

My raad aan jou? Maak toe die hek, trek toe die deur en geniet wat rondom jou is! Lees daardie boek waarvoor jy nooit tyd het nie. Beproef daardie resep waarvoor jy altyd wegskram omdat jy nie die tyd het daarvoor nie. Maak die koffie, gaan sit met jou geliefde en kuier tot die koppies yskoud is en jy nog moet gaan maak.

Gebruik die tyd, my maat. En bo alles – wees rustig, want net so min soos jy die wind kan beheer, kan jy hierdie virus beheer.

My wens aan jou is dat selfs hierdie vrywillige of onwillige kwarantyn sal geniet en skatte in jou hart sal vergaar vir die dag wanneer jy weer moet jaag en hardloop en tyd het vir niks nie.

TROUPRAATJIES EN ANDER DINGE

Wat ek nou besef, is dat jy nie vir die familie vra wat hulle weet van toentertyd se dinge nie – daar kom stories uit waaroor jy jou hande saam kan slaan. Genadiglik hoef nie een daarvan gesensor te word nie!

Neef Tielman vertel my oor sy ouers se ontmoeting en daarna. Ou Tilla (dis nou neef Tielman se pa) was verloof aan ‘n ene nooi Mavis. Ek kan my indink dat sy pragtig moes wees, want die Van Lill-manne hou van die meisies mooi en met heelwat kurwes op die regte plekke. Ouboet Jacob (vir ons is hy sommer Koppie) gaan kuier in Jeffreysbaai en ontmoet daar vir Miesie. Hy besluit dat ou Tilla die verkeerde meisie op sleeptou het en beveel vir Miesie om haar koffers te pak en saam te kom Suidwes toe – hy het die regte man vir haar.

Miesie is nie links nie en klim die kar terug Suidwes toe. Die uiteinde van die storie is Mavis met ‘n gebreekte hart en ou Tilla en Miesie haak af. Na die troue ry die nuwe egpaar plaas toe in ou Tilla se groot bakkie. Hy stop en klim uit, maar hy sien nie dat sy verliefde bruidjie sommer agter hom wil uitklim nie. Hy slaan die bakkie se deur toe en ... Miesie se vinger sit in die toe deur vas. Van honeymoon was daar daardie nag nie veel nie, want die vinger het so gepyn dat sy heelnag met hom in die lug gelê het.

Oupa en Ouma van Lill kom van kindsbeen af saam. Die twee plaashuise waarin hulle gewoon het, was letterlik geskei deur ‘n rivierloop. Die grootmense het gesien dat hierdie twee darem te danig is met mekaar en Ouma se ouers besluit om ‘n plan te maak. Nou, hoor vir my, hierdie plan was gewigtig! Van die plaas af moes sy per ossewa Walvisbaai toe ry. As my somme reg is, moet dit byna 400 kilometers. Vir ons is dit mos niks nie, maar dink jou nou in om dit per ossewa af te lê.

In Walvisbaai is sy op ‘n boot gesit Port Nolloth toe. Daarvandaan was dit weer ‘n keer die ossewa Mesklip toe. Nou vertel ek vir jou vandag dat ek in my lewe nog nooit gehoor het van so ‘n plek nie. Waar sou haar ouers daaraan kom?

Ek reken Oupa en Ouma Esterhuizen was baie desperaat om hulle dogter uit die Van Lill-jongetjie se hande uit te hou.

Dit het egter toe glad nie die gewenste uitwerking gehad nie. Toe ouma Martha klaar is met skool, is dit reguit in Jacob se wagtende hande!

Wat baie min van ons weet, is ietsie baie persoonlik wat ouma Martha later jare met ‘n niggie van my gedeel het. Haar en Jacob se huweliksnag moes hulle voor haar ouers se bed slaap! Kan jy nou meer. Hoekom? G’n mens weet nie en Ouma is al lank heen, dus kan ons haar ook nie vra nie. Ouma het met ‘n stout glimlaggie vertel hoe sy die hele na moes sukkel om Jacob se soekende hande van haar lyf af te hou.

Hierop kan ek maar net sê: Arme Ouma! Dit kon nie ‘n maklike takie gewees het nie, voorwaar.

Aan moederskant is daar ook ‘n storie wat jou na jou asem kan laat snak. Ouma Lida moes iewers heen en die enigste een met ‘n motor was Lourens Fouche. Hulle het mekaar beswaarlik geken, maar haar ouers het uit desperaatheid ingestem dat sy saam met hom ry. Soos die noodlot dit wou hê, breek die kar toe tussen êrens en nêrens en daar sit die twee! Die son het gesak en die nag het op die twee vreemdelinge neergedaal. Hoe hulle uiteindelik geholpe geraak het die volgende dag, weet ek nie vandag meer nie.

Die ding is net dat Ouma sowaar die nag met ‘n man spandeer het! Skande op die familie! Haar ouers het besluit die enigste manier om haar naam te red, sou wees om met Lourens te trou. Ek wil nie weet wat alles daar gesê is nie, maar sy het geen ander keuse gehad nie. Alida is toe met Lourens getrou en hulle het baie, baie goeie jare saam gehad.

My ouers het ook ‘n storietjie gehad om te vertel. Die mooie nooi, Aggie, was verloof aan ‘n ene Faan. Hulle huweliksdatum was nie meer so ver nie, maar Faan sou vir ‘n tyd lank nie in die dorp wees nie. Hy vra toe sy goeie vriend, Attie, om tog maar ‘n ogie te gooi oor sy Aggie. Terloops, Attie sou ook die strooijonker wees!

Attie het sy plig baie ernstig opgeneem en het regtig mooi na die ou meisietjie gekyk. Ek verbeel my hulle was per geleentheid saam na ‘n dans toe ook ... alles baie vriendskaplik, sien. Alles sou seker goed afgeloop het, maar ‘n mens kry mos soms vriende wat nie dink voor hulle praat nie.

So vra die vriend vir Attie: “So, jy gaan die strooijonker op die troue wees? Nou hoekom is jy nie sommer die bruidegom nie?”

Nou kyk, as jy hom geken het soos ek hom geken het, sal jy weet dat Attie nie ‘n bang haar op sy kop het nie en ook nooit vir ‘n uitdaging gestuit het nie. Net daar verander hy van strategie en sleep vlerk dat dit ‘n naarheid is.

Aggie, daarenteen, het eers glad nie van hierdie jong bankklerkie gehou nie. Sy het gedink hy is net ‘n bietjie te windmakerig na haar sin. Dit het hom egter nie afgeskrik nie en ons weet mos teen hierdie tyd dat aanhouer (gewoonlik) wen.

Sy het snags op die sentrale gewerk. Daardie tyd was die sentrale deel van die poskantoor en sy was dus naglank daar om haar werk te doen. Dit is waar Faan haar toe een aand gaan besoek. Faan, totaal en al onbewus van wat aan die gang was terwyl hy nie in die dorp was nie, gaan met groot opgewondenheid om sy verloofde te groet.

Dis toe dat hy hom vasloop in Aggie met die verloofring in die hand. “Nee, Faan, ek kan nie met jou trou nie.”

Al wat Moederlief kon onthou van sy reaksie, is dat hy die ring in daardie kamertjie gegooi het dat hy so hop-hop op die vloer.

Arme Faan!

Gelukkige Attie!

Nou wie sê dat daar nie meer gelukkige eindes in moeilike stories kan wees nie?