OM TE WROEG OF NIE

To be, or not to be: that is the question:

Whether ‘tis nobler in the mind to suffer

The slings and arrows of outrageous fortune,

Or to take arms against a sea of troubles,

And by opposing end them? Shakespeare's play Hamlet, 1602 

Hamlet wroeg oor die lewe en oorweeg selfmoord – sal dit beter wees of nie? Maar dan weet hy nie wat vir hom anderkant die graf wag nie, dus is hy nie so seker of hy dit moet doen of nie.

Voor jy bekommerd raak oor my – nee! Ek en Hamlet is glad nie in dieselfde bootjie nie. Ek het net vanaand met die idee gespeel: Om te wroeg of nie te wroeg nie, daarom die verwysing na Hamlet.

Om te wroeg is nou ‘n ding wat ek goed kan doen, hoor. Ek dink ‘n mens kan amper die trappe van vergelyking doen daarmee:

1.    Jammer wees oor iets;

2.    jouself verwyt oor iets;

3.    en dan kry jy vir my wat al wroegend sit en nie tot slaap kan kom nie.

Ek is seker jy sal so hier en daar saam met my kan stem. Nou begin dink jy mos aan iemand wat twee maande terug nie so lekker gevoel het die dag nie. Jy het gevra: “Kan ek jou help hiermee?” en haar antwoord was: “Ek sal regkom, dankie.” Opeens klink haar antwoord vir jou soos: “Los my net uit, ek sal dit self doen!” en daar hardloop jou gedagtes soos die wilde perde van die Namib. Niks kan jou nou keer nie! Jy voel benadeel en veronreg en sit letterlik op die ashoop.

Jy dink aan iemand anders wat (dis gewoonlik maande gelede) die dag effens gefrons het toe jy haar gegroet het. Nou lyk daardie frons vir jou soos “Maak nou weer jou bek oop, dan klap ek hom vir jou toe.”

Is jy by my? So gaan die wroegings van erg na erger. Jy voel of jy in hierdie middernagtelike ure die vliegtuig kan klim en iewers op ‘n eiland kan gaan skuil, want die ganse heelal het teen jou gedraai.

Belaglik? Ja, ek weet dis belaglik. Ek weet!

Maar daar is ander wroegings wat ‘n bietjie meer sin maak as wat ek nou genoem het. (Maak wroeging ooit enige sin?) Wroegings wat kom oor dinge wat jy dalk anders kon doen in jou lewe, maar nou het jy nie meer die kans om dit reg te stel nie. Nou wonder jy oor daardie dinge – sou die lewe dan anders geloop het as ek dit liewer so of so gedoen het? Ek stapel die onnoembare verwyte en gedagtes die een op die ander totdat dit so 'n berg is dat ek verwond sit en wonder waarom ek soveel foute kon maak in my lewe. 

Ongelukkig het ‘n mens mos net een kans om jou lewe te leef. As die oomblik verby is, is hy verby en jy kan daar niks aan verander nie.

Dus? Waarom op hierdie aarde moet ek dit aan myself doen? Kan ek iets daaraan verander met hierdie elke keer se onnodige ellende? Nee, natuurlik nie. Kan ek 'n el by my lengte voeg met al hierdie gedagtes? Nee, natuurlik nie! Nou waarom op aarde doen ek dit aan myself?

Jy staan môre met ‘n hoofpyn op en jy wonder hoekom voel jy so ellendig ... tot jy besef: ek het dit weereens aan myself gedoen!

As ek net kon leer dat die dinge wat verby is, vir altyd verby is. Onse Langenhoven se gediggie sê dit alles: Met die water wat verby is, sal die meule nooit weer maal nie. Uit die assies op die vuurherd sal jy nooit geen vuur weer haal nie.